Mając na uwadze dokumenty Penitencjarii Apostolskiej z dnia 20 marca 2020 roku oraz nowe decyzje Rządu RP z dnia 24 marca 2020 roku przekazuję Rozporządzenie dotyczące wykonywania posługi duszpasterskiej w czasie stanu epidemii.

I. Eucharystia

Zgodnie z zarządzeniem władz państwowych w liturgii nie może uczestniczyć więcej niż 5 osób, wyłączając z tej liczby osoby sprawujące posługę. Ze względu na powyższy przepis liturgię należy sprawować przy zaangażowaniu minimalnej liczby posługujących (np. zakrystianin, organista).

Ponieważ wypełnienie tych zaleceń będzie stwarzało trudności, co jest zrozumiałe, zarządzam, aby Msze Święte były sprawowane bez udziału innych wiernych, a jedynie z uczestnictwem osób związanych z intencją danej Mszy Świętej (maksymalnie 5 osób). Dlatego bardzo proszę wszystkie osoby, które intencji Mszy Świętej nie zamawiały, ani nie są z nią związane, aby do dnia 11 kwietnia 2020 r. w Mszach Świętych nie uczestniczyły, dając w ten sposób pierwszeństwo ofiarodawcom i ich bliskim. Na drzwiach kościołów należy wywiesić stosowną informację. Na liturgię uczestnicy winni wchodzić jedynie przez drzwi zakrystii lub inne boczne wejście. Jednocześnie przypominam o udzielonej przeze mnie dyspensie wszystkim wiernym archidiecezji gnieźnieńskiej od uczestnictwa w Mszach Świętych niedzielnych i świątecznych.

W związku z powyższym bardzo proszę o jednoczenie się na modlitwie poprzez środki masowego przekazu oraz praktykowanie Komunii duchowej. Dziękuję tym wszystkim duszpasterzom, którzy zatroszczyli się o organizację transmisji Mszy Świętych ze swoich parafii i do ich organizacji zachęcam. 

Msze Święte mogą być sprawowane wyłącznie w kościołach parafialnych, kaplicach szpitalnych i cmentarnych. W domach zakonnych Msze Święte mogą się odbywać jedynie bez udziału wiernych świeckich.

Do dnia 11 kwietnia 2020 r. proszę nie organizować w kościołach uroczystych adoracji Najświętszego Sakramentu. Kapłanów oraz osoby życia konsekrowanego proszę, aby każdego dnia o godz. 20.30 prywatnie gromadzili się na modlitwie różańcowej i adorowali Najświętszy Sakrament, modląc się o ustanie epidemii i za parafian.

W ciągu dnia kościoły winny być otwarte, aby wierni mieli możliwość ich nawiedzenia i adoracji Najświętszego Sakramentu.

II. Sakrament pokuty

Obecnie możliwa jest jedynie celebracja sakramentu pokuty zgodnie z obrzędem pojednania jednego penitenta.

Bardzo proszę, aby duszpasterze w swych parafiach wyznaczyli dodatkowe dyżury spowiednicze w ciągu tygodnia z zachowaniem wszelkich zasad ostrożności i mając na uwadze zarządzenia władz państwowych.

Na wypełnienie przykazania kościelnego dotyczącego przyjęcia Komunii Świętej w okresie wielkanocnym jest czas do Uroczystości Trójcy Przenajświętszej (7 czerwca 2020 roku). W związku z powyższym proszę, aby wierni wzięli pod uwagę możliwości parafii oraz zdrowie szafarzy sakramentu pokuty i roztropnie zaplanowali przystępowanie do spowiedzi.

Informuję, że Stolica Apostolska wiernym dotkniętym chorobą zakaźną spowodowaną koronawirusem, a także pracownikom służby zdrowia, członkom rodzin i wszystkim tym, którzy w jakimkolwiek charakterze, także poprzez modlitwę, opiekują się nimi, udziela daru specjalnych odpustów (Dekret Penitencjarii Apostolskiej odnośnie przyznania specjalnych odpustów dla wiernych w obecnej sytuacji pandemii, z dnia 20 marca 2020 roku).

Jeżeli ktoś znajdzie się w bolesnej niemożności przystąpienia do sakramentu pokuty, winien pamiętać, że po gruntownym rachunku sumienia może on wzbudzić w sobie żal doskonały płynący z miłości do Boga miłowanego nade wszystko, który odpuszcza grzechy powszednie. Żal doskonały przynosi również przebaczenie grzechów śmiertelnych, jeśli zawiera mocne postanowienie przystąpienia do spowiedzi sakramentalnej, gdy tylko będzie to możliwe. (por. KKK, nr 1452).

Chociaż właściwym miejscem sprawowania spowiedzi indywidualnej jest konfesjonał, zabezpieczony folią i często dezynfekowany, to w miarę możliwości proszę przystosować do sprawowania sakramentu pokuty oddzielne, wentylowane kaplice lub pomieszczenia w obrębie kościoła (np. zakrystie) lub poza nim (np. sale parafialne). Dbając o zabezpieczenie poufności i tajemnicy spowiedzi, w tymczasowej kaplicy pokutnej należy postawić dwa krzesła (dla szafarza i penitenta), oddzielone od siebie przynajmniej 1,5 metra oraz krucyfiks.

Przypominam o unikaniu wszelkich nadużyć związanych z sakramentem pokuty, jak np. nieuprawnione korzystanie z rozgrzeszenia ogólnego. Na terenie Polski możliwe jest ono tylko w niebezpieczeństwie śmierci oraz wobec penitentów, z którymi nie można się porozumieć z powodu braku znajomości języka. Nie ma możliwości spowiedzi przez różnego rodzaju środki komunikacji elektronicznej.

III. Posługa wobec chorych 

 Posługę wobec osób chorych i w podeszłym wieku ograniczam do sytuacji, w których znajdą się one w niebezpieczeństwie śmierci.

Kształt posługi kapelanów w szpitalach należy uzgodnić z władzami szpitalnymi.

IV. Pogrzeb

Obowiązuje zarządzenie pozwalające na uczestniczenie w pogrzebie pięciu osób, wyłączając z tej liczby posługujących, w tym także pracowników firm pogrzebowych. Powyższe ograniczenie dotyczy również ceremonii na cmentarzu.

O obowiązujących przepisach należy poinformować osoby zgłaszające pogrzeb i zobowiązać je do przekazania tej informacji innym żałobnikom.

Za zgodą rodziny można ograniczyć ceremonię pogrzebu do stacji przy grobie, a Mszę Świętą w intencji zmarłego odprawić w późniejszym terminie.

V. Nabożeństwa

W parafiach należy odwołać nabożeństwa Gorzkich Żalów oraz Drogi Krzyżowej. Nie należy także organizować Ekstremalnych Dróg Krzyżowych.

Aby wierni mieli możliwość uczestniczenia w Gorzkich Żalach informuję, że nabożeństwo to będzie nadal transmitowane z Katedry Gnieźnieńskiej w kolejne niedziele Wielkiego Postu o godz. 15.00. Droga Krzyżowa natomiast będzie transmitowana z kaplicy domowej Arcybiskupów Gnieźnieńskich w piątki o godz. 20.10. Obie transmisje będą dostępne na stronie internetowej archidiecezji gnieźnieńskiej (www.archidiecezja.pl).

VI. Bierzmowanie i I Komunia Święta

Do Wielkanocy odwołane są wszystkie spotkania z dziećmi komunijnymi i ich rodzicami. Jak długo szkoły pozostaną zamknięte, a dzieci będą musiały przebywać w domach, nie będą dla nich organizowane żadne zajęcia w parafiach.

Dopiero po zmianie decyzji władz państwowych będzie możliwe podanie dalszych wskazań co do organizowania I Komunii Świętej i Bierzmowania.

Decyzje dotyczące Wielkiego Tygodnia i Triduum Paschalnego zostaną opublikowane w oddzielnym dokumencie.

Postanowienia Rozporządzenia z dnia 19 marca 2020 roku zostają utrzymane w mocy, o ile nie stoją w sprzeczności z postanowieniami niniejszego Rozporządzenia.

Wyrażam moją serdeczną wdzięczność Wam, drodzy Kapłani i osoby życia konsekrowanego, za Waszą ofiarną posługę w tych trudnych okolicznościach. Dziękuję również wszystkim wiernym za ich zrozumienie i stosowanie się do rozporządzeń kościelnych i państwowych. Wszystkich Was proszę o trwanie na osobistej modlitwie i o ofiarowywanie przeżywanych cierpień w intencji zatrzymania epidemii oraz w intencji naszego nawrócenia.

† Wojciech Polak
Arcybiskup Metropolita Gnieźnieński
Prymas Polski